Hiện nay trên thị trường logistics có nhiều biến động, phức tạp và không ổn định. Hầu hết mọi người thường biết đến vai trò, trách nhiệm của logistics. Tuy nhiên khái niệm Logistics ngược lại khá mới với những ai không rành trong lĩnh vực này. Cùng chúng tôi tìm hiểu ngay Logistics ngược là gì? hay Reverse logistics là gì? và các thông tin liên quan tới hình thức này ngay tại bài viết dưới đây nhé.
Logistics ngược (Reverse Logistics) là gì?
Logistics ngược trong tiếng Anh là Reverse logistics hay còn được gọi với cái tên logistics thu hồi. Đây là quá trình lập ra kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả dòng chảy của nguồn nguyên liệu, bán thành phẩm và các thông tin có liên quan từ các điểm tiêu thụ ngược về điểm xuất xứ nhằm mục đích thu hồi lại giá trị hoặc có cách xử lý thích hợp.
Đặc biệt, sự cạnh tranh thị trường gay gắt cũng như vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng như hiện nay. Logistics ngược là một trong những giải pháp quan trọng giúp cho doanh nghiệp giảm được chi phí tối ưu, tăng doanh thu, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng cũng như giảm được tác động của hoạt động sản xuất kinh doanh đến môi trường. Điều này sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh tốt trên thị trường và doanh nghiệp thực hiện được trách nhiệm với xã hội..
Mô hình và quy trình của logistics ngược
Các mô hình của logistics ngược được tạo ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như việc:
- Thu hồi các sản phẩm có khiếm khuyết để sửa chữa
- Thu hồi các sản phẩm không bán được để đem về nâng cấp
- Thu hồi các sản phẩm đã qua sử dụng để tháo dỡ, lắp ráp, tái sử dụng một phần
- Thu hồi và tái sử dụng các loại bao bì…
Quy trình logistics ngược sẽ được thực hiện theo 4 giai đoạn như sau: Tập hợp => Kiểm tra => Xử lý => Phân phối lại các sản phẩm đã được phục hồi.
Giai đoạn 1: Tập hợp
Giai đoạn này sẽ bao gồm tổng hợp các hoạt động thu hồi về các sản phẩm không bán được, các sản phẩm khuyết tật hay các loại bao bì và vận chuyển chúng tới địa điểm phục hồi.
Giai đoạn 2: Kiểm tra
Tại địa điểm tập hợp các sản phẩm thu hồi, bạn sẽ tiến hành kiểm tra chất lượng hàng hóa thu hồi, chọn lọc và phân loại hàng hóa theo các tiêu chí khác nhau. Giai đoạn kiểm tra này sẽ đóng vai trò quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp tới các cách thực hiện ở giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 3: Xử lý
Ở giai đoạn này sẽ có nhiều cách để xử lý sản phẩm đã được thu hồi ngược trở lại như tái sử dụng trực tiếp hoặc bán lại sản phẩm; phục hồi lại sản phẩm bằng cách sửa lại, tháo ra để lấy phụ tùng, làm mới lại sản phẩm, sản xuất lại…) hoặc xử lý theo dạng rác thải như thiêu đốt hoặc thải ra ngoài môi trường những vẫn phải đảm bảo giảm thiểu các tác động đến môi trường
Giai đoạn 4: Phân phối lại
Ở giai đoạn này các sản phẩm đã được phục hồi sẽ được phân phối lại. Hoạt động logistics sẽ diễn ra bình thường để đưa hàng hóa vào thị trường với các hoạt động dự trữ, vận chuyển và bán hàng.
Tìm hiểu thêm: Cross docking trong Logistics?
Các thành phần trong logistics ngược
Quản lý việc trả hàng: Quy trình này giúp giải quyết được việc trả lại sản phẩm từ khách hàng hoặc tránh bị trả lại hàng hóa ngay từ đầu. Nó diễn ra nhanh chóng, có thể kiểm soát được và có thể nhìn thấy và khá đơn giản. Khách hàng sẽ đánh giá một công ty dựa trên các chính sách hoàn trả và tái hoàn vốn của công ty.
Chính sách và các thủ tục hoàn trả hàng (RPP): Tức là các chính sách lợi nhuận và thủ tục hoàn trả sẽ được doanh nghiệp chia sẻ với khách hàng. Các chính sách này phải nhất quán và rõ ràng, ngay cả nhân viên của doanh nghiệp cũng cần tuân thủ theo.
Tái sản xuất hoặc tân trang sản phẩm: Các hoạt động này chính là việc sửa chữa, xây dựng lại và làm lại sản phẩm đã thu hồi về. Việc tái chế sẽ bao gồm các bước tháo rời, vệ sinh sạch và lắp ráp lại các sản phẩm khác.
Quản lý về bao bì: Việc này tập trung vào tái sử dụng các loại bao bì đóng gói để giảm thiểu chất thải và ảnh hưởng tới môi trường.
Các hàng hóa chưa bán được: Các hàng hóa chưa bán được bị trả lại từ các nhà bán lẻ về cho nhà sản xuất hoặc nhà phân phối. Loại thu hồi này có thể là do doanh số bán hàng kém, hàng tồn kho bị lỗi thời hoặc đã bị từ chối giao hàng.
Hết hạn sử dụng (EOL): Tức là khi sản phẩm đã không còn hữu ích, hết hạn, không hoạt động và không còn đáp ứng được nhu cầu của khách hàng hoặc đã được thay thế bằng phiên bản nâng cấp mới và tốt hơn. Thông thường, các nhà sản xuất sẽ tái chế hoặc thải bỏ các sản phẩm đã hết hạn nhưng sẽ trở thành thách thức lớn về môi trường cho các đơn vị sản xuất và quốc gia đó.
Hàng hóa giao không thành công: Khi hàng hóa không được giao thành công sẽ bị trả về trung tâm phân loại và sau đó trả sản phẩm về nơi xuất xứ của chúng.
Việc sửa chữa và bảo trì: khách hàng và doanh nghiệp thường sẽ có thoả thuận về bảo trì hoặc sửa chữa sản phẩm nếu như chúng có vấn đề phát sinh. Có một số trường hợp, doanh nghiệp sẽ bán sản phẩm trả lại bị hỏng cho một người tiêu thụ khác sau khi đã sửa chữa.
Sự khác nhau giữa logistics ngược và logistics truyền thống
Logistics ngược và logistics xuôi có một số điểm đặc trưng khác biệt cơ bản để chúng ta dễ dàng phân biệt, bạn có thể tham khảo các nội dung so sánh tại bảng dưới đây:
| Các tiêu chí | Logistics ngược | Logistics xuôi |
| Dự báo nhu cầu | Khó khăn hơn | Tương đối đơn giản |
| Địa điểm phân phối | Vận chuyển hàng hóa từ nhiều điểm tới một điểm | Vận chuyển hàng hóa từ một điểm tới nhiều điểm |
| Chất lượng sản phẩm | Không đồng nhất | Đồng nhất |
| Bao bì hàng hóa | Thường đã bị phá hủy, hư hỏng | Còn nguyên vẹn, đạt tiêu chuẩn hóa |
| Giá cả | Sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố | Tương quan đồng nhất |
| Tốc độ | Thường không được ưu tiên | Được ưu tiên và quan trọng |
| Chi phí thực hiện | Chi phí này không thể nhìn thấy trực tiếp | Có thể giám sát chi phí này chặt chẽ |
| Quản lý dự trữ | Không nhất quán | Nhất quán |
| Nội dung thỏa thuận | Có sự mâu thuẫn về trách nhiệm và sở hữu vật chất | Trách nhiệm và sở hữu vật chất được rõ ràng |
Vai trò của logistics ngược
Logistics ngược giúp bảo vệ môi trường: việc thu hồi các sản phẩm lỗi có các cách tái chế, xử lý và tiêu hủy phù hợp không ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Logistics ngược giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp: Khi phải thu hồi sản phẩm thì các chi phí như vận chuyển, lưu kho, phục hồi và sửa chữa… sẽ tăng lên rất nhiều. Tuy nhiên nếu doanh nghiệp biết cách tổ chức và triển khai quy trình logistics thu hồi thì các chi phí này có thể giảm đáng kể.
Logistics ngược góp phần nâng cao trình độ dịch vụ khách hàng: chính sách thu hồi sản phẩm tốt sẽ đem đến lợi thế cạnh tranh trên thị trường cho doanh nghiệp và thỏa mãn được nhu cầu của khách hàng.
Cải thiện hình ảnh và uy tín cho chuỗi cung ứng: Một số doanh nghiệp và chuỗi cung ứng thường bị chỉ trích về hoạt động sản xuất kinh doanh gây ảnh hưởng tới môi trường đồng thời cũng ảnh hưởng tới hình ảnh của doanh nghiệp trong mắt người tiêu dùng.
Một ví dụ về logistics ngược cho chúng ta thấy rõ hiệu quả của điều này đó chính là Apple áp dụng quy trình logistics ngược cung cấp cho khách hàng chiết khấu hấp dẫn khi họ trả lại thiết bị cũ tại các cửa hàng. Điều này không chỉ giúp Apple nhận được sự ủng hộ tích cực của khách hàng mà còn được hưởng lợi khi có thể tái sử dụng các bộ phận, chi tiết, vật liệu từ những sản phẩm đã hết tuổi thọ.
Logistics ngược tạo sự thông suốt cho quá trình logistics truyền thống: trong nhiều khâu của logistics xuôi đôi khi có những sản phẩm không đạt yêu cầu, lúc này logistics ngược sẽ giúp đưa các sản phẩm này quay trở lại thị trường một cách nhanh chóng và kịp thời nhất.
Trên đây là bài viết mà chúng tôi chia sẻ tới bạn các thông tin về logistics ngược cũng như vai trò của nó trong việc tăng doanh thu, giảm chi phí và giúp tăng tỷ lệ hài lòng của khách hàng. Hy vọng thông qua bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về logistic ngược là gì, reverse logistics là gì và các thông tin liên quan để áp dụng vào công việc kinh doanh.
